Przypomnimy błędy językowe, które najczęściej popełniamy. Uświadomienie sobie ich oraz zapamiętanie wskazówek, jak mówić i pisać poprawnie, pozwoli wyeliminować niektóre potknięcia językowe i obronić to, co nazywamy kulturą języka.
Bywa, że mówimy: ,,w dniu dzisiejszym” zamiast ,,dzisiaj”, ,,idziemy po najmniejszej linii oporu” zamiast ,,iść po linii najmniejszego oporu” (linia nie powinna być mała). Błędem jest, kiedy ,,coś poddajemy w wątpliwość” zamiast ,,podać w wątpliwość”. Powszechne, ale rażąco niepoprawne jest sformułowanie ,,w każdym bądź razie” zamiast ,,w każdym razie” – pomieszane zostają wówczas dwa wyrażenia: ,,w każdym razie” oraz ,,bądź co bądź”.
W tzw. języku urzędniczym, choć nie tylko, pojawiają się błędy typu: ,,adres zamieszkania”, choć wystarczy tylko ,,adres”, a także: ,,ma pan tydzień czasu na załatwienie sprawy”, choć wystarczy powiedzieć: ,,ma pan tydzień…”. Bardzo często piszemy też „w cudzysłowiu” zamiast ,,w cudzysłowie”.
W licznych wypowiedziach pojawiają się tzw. pleonazmy, np.: ,,cofnij do tyłu” (nie można przecież cofać do przodu), ,,spadam w dół” (nie można spadać w górę), ,,fakt autentyczny” (jeśli coś jest faktem, to znaczy, że jest też autentyczne), podczas gdy należy powiedzieć po prostu: „cofnij”, „spadam”, „fakt”. Błędne sformułowania występują również przy podawaniu dat. Oto przykłady: ,,dwunasty luty jest dniem spotkania”, ,,piaty czerwiec jest dniem wybranym”. Poprawnie powinno być: ,,dwunasty lutego” i „piąty czerwca” (piąty czerwiec oznacza, że jest to piąty czerwiec z kolei, a nie piąty dzień tego miesiąca).
Często popełniamy również błędy, mówiąc: „włanczam’ zamiast „włączam”, „na dworzu” zamiast „na dworze”, „swetr” zamiast „sweter”, „wziąść” zamiast „wziąć”, „ten pomarańcz” zamiast „ta pomarańcza”. Obecnie dużym zagrożeniem dla naszego języka są także liczne zapożyczenia z języków obcych, a w szczególności z języka angielskiego. Trudno tego zjawiska uniknąć, ale trzeba starać się, by tych naleciałości nie nadużywać.
To tylko nieliczne przykłady błędów językowych. Jeśli ten temat zainteresował czytelników, prosimy o kontakt z redakcją i zadawanie pytań w tym zakresie.
Zofia Cecherz
