Jak palić ekonomicznie, a zarazem nie truć siebie i innych?

W Polsce na skutek smogu umiera przedwcześnie około 44 000 osób rocznie. To więcej niż w wypadkach samochodowych.

smog-03-2019

Smog powstaje wskutek zanieczyszczenia powietrza, przede wszystkim przez tzw. pyły zawieszone. Mogą one zawierać różne substancje toksyczne, takie jak: benzo(a)piren, metale ciężkie, dioksyny czy furany. Na powstawanie smogu składają się zarówno działania człowieka (emisja szkodliwych substancji do atmosfery), jak i  czynniki  środowiskowe (temperatura, wilgotność i ukształtowanie terenu). Życie w zanieczyszczonym powietrzu niesie tragiczne skutki dla organizmu: częstsze powikłania chorób sercowo-naczyniowych np. udar mózgu, zawał serca, częstsze infekcje i choroby dróg oddechowych np. astma, rak płuca, a także zmniejszenie płodności. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia długotrwałe zamieszkanie na obszarze dotkniętym smogiem skraca życie średnio o 20%. W Polsce na skutek smogu umiera przedwcześnie około 44 000 osób rocznie.

Z raportu Najwyższej Izby Kontroli z 2018 roku wynika, że najpoważniejszym źródłem zanieczyszczenia powietrza jest nieprawidłowe ogrzewanie domów. Na kolejnych miejscach są transport i przemysł. Poważnym problemem wielu polskich gospodarstw domowych jest spalanie odpadów. Nie mniej istotnym czynnikiem decydującym o możliwości powstawania smogu jest spalanie kiepskiej jakości węgla. Czasem wystarczy rozpalać w piecu metodą od góry, by uniknąć ogromnego zadymienia.

Walka o czyste powietrze

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej realizuje rządowy program „Czyste powietrze”. W ramach programu można otrzymać dofinansowanie m.in. na wymianę starych pieców i kotłów, docieplenie budynku, zakup i wymianę stolarki okiennej i drzwiowej oraz montaż lub modernizację instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej.

Wniosek o dofinansowanie można złożyć w wersji elektronicznej w aplikacji dostępnej na stronie internetowej www.wfosigw.lodz.pl, a w formie papierowej w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi lub w Urzędzie Miejskim w Koluszkach. W koluszkowskim magistracie w każdy poniedziałek (w godz. 8.00 – 12.00) i środę (w godz. 12.00 – 16.00) można również skorzystać z punktu konsultacyjnego (pokoje 212 i 219 na II piętrze).

Nabór wniosków potrwa do 30 czerwca 2027 roku. By zachęcić Polaków do korzystania z programu, NFOŚiGW zamierza wprowadzić zmiany w regulaminie. Przede wszystkim zamierza uprościć formularz wniosku oraz skrócić czas oczekiwania na rozpatrzenie.

Pół miliona kary 

To nie jedyne działania realizowane w trosce o jakość powietrza. W tym roku parlament przyjął przepisy, w ramach których samorządy mogą słono zapłacić za brak poprawy jakości powietrza na swoim terenie. W każdym województwie powstaną programy ochrony powietrza. Dokumenty zawierać będą konkretne działania zmierzające do poprawy jakości powietrza w jak najkrótszym czasie. Zarząd województwa raz w roku sprawdzi, czy gminy wdrażają program. Samorządom, które nie przystosują się do nowych przepisów, będą grozić bardzo wysokie kary, wynoszące pół miliona złotych. W ten sposób rząd chce zmobilizować gminy do działania. Dzięki zagrożeniu karom być może samorządy zmienią swoje priorytety i zaczną efektywniej pozyskiwać środki zewnętrzne na realizację ekologicznych projektów. Może uznają przyłączanie mieszkań do sieci ciepłowniczej nie za wizję zapisaną w strategii na najbliższe kilkadziesiąt lat, ale za cel operacyjny w bieżącej kadencji.

Większa świadomość

W gminie Koluszki obowiązek informowania lokalnej społeczności o zanieczyszczeniu powietrza wzięli na siebie… mieszkańcy. 22 grudnia 2017 roku na portalu społecznościowym Facebook powstała strona „Koluszki Alarm Smogowy”. Witryna w krótkim czasie zyskała kilkuset użytkowników. Początkowo profil informował mieszkańców o aktualnej jakości powietrza na podstawie własnych pomiarów. Pod koniec 2018 roku z inicjatywy strony „Koluszki Alarm Smogowy” gmina Koluszki zainstalowała sensory jakości powietrza zarządzane przez firmę Airly. Trzy czujniki zostały zamontowane w Koluszkach, a jeden w Gałkowie Dużym. System monitoringu jakości powietrza Airly pomaga budować świadomość i gromadzić informacje na temat przyczyn zanieczyszczenia powietrza. Dane z sensorów przesyłane są co minutę na serwery, a każdy mieszkaniec może sprawdzić wyniki na stronie internetowej www.airly.eu/map/ oraz w aplikacji mobilnej Airly. Obecnie pomiary na terenie gminy Koluszki prowadzone są przez pięć urządzeń.

Urzędnicy w terenie

W bieżącym sezonie grzewczym Urząd Miejski w Koluszkach zamierza przeprowadzić 300 kontroli nieruchomości (50 miesięcznie). Na zlecenie burmistrza Koluszek urzędnicy mają pobierać próbki odpadów na okoliczność tego, czy w piecu były spalane niedozwolone materiały. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości mieszkańcy mogą zostać ukarani grzywną nawet do 5 tys. zł.

Nie bez znaczenia dla poprawy jakości powietrza jest również realizowany przez gminę projekt termomodernizacji zasobu komunalnego. W ramach tego przedsięwzięcia kilka budynków wielorodzinnych zostanie podłączonych do sieci gazowej.

(jp)

TY TEŻ MOŻESZ ZADBAĆ O POPRAWĘ JAKOŚCI POWIETRZA

– Wymień piec opalany szkodliwym paliwem na nowoczesny piec ekologiczny. Warto zainwestować w wysokiej jakości opał (by nie doprowadzić do znacznej emisji szkodliwych dla zdrowia substancji, wilgotność spalanego drewna nie powinna przekraczać 20%).

– Postaw na odpowiednią termoizolację oraz redukuj straty ciepła.

– Ogranicz jazdę samochodem. Dbaj o jego stan techniczny.

– Dbaj o okoliczną zieleń. Drzewa i krzewy produkują tlen i pochłaniają część zanieczyszczeń.

– Dawaj dobry przykład. Edukuj najmłodszych – pozytywne nawyki u dzieci zaowocują czystszym powietrzem w przyszłości. Rozmawiaj na temat ochrony powietrza z rodziną.

– Reaguj na zachowania sąsiadów. Osoby, które palą odpady, szkodzą również tobie.

JAK PALIĆ EKONOMICZNIE, A ZARAZEM NIE TRUĆ SIEBIE I INNYCH?

Jednym ze sposobów na dużo efektywniejsze spalanie węgla oraz drewna w najpopularniejszych piecach lub kotłach jest rozpalanie od góry.

W jakich piecach i kotłach można palić od góry? Sprawdź na stronie internetowej czysteogrzewanie.pl.

  1. Przygotuj węgiel lub drewno w ilości ok. połowy pojemności paleniska, kilka szczap suchego drewna oraz inną rozpałkę, jakiej zwykle używasz w nieco większej ilości.
  2. Na pusty ruszt wrzuć najpierw grubsze bryły węgla, a potem przesyp drobniejszymi, tak by cała warstwa była równa. Podobnie gdy palisz drewnem – najpierw ułóż ciasno w poziomie grubsze kawałki, a potem drobniejsze.
  3. Na wierzchu węgla ułóż drewno grube min. na dwa palce, najlepiej żeby przykryło całą powierzchnię paleniska. Dodaj następną warstwę drewna, tym razem już tylko na środku i z patyków grubości jednego palca.
  4. Na środku ułóż stosik z drobnych patyków nie grubszych niż kciuk. Następnie w szczeliny powtykaj bardzo drobne drzazgi, kawałek słomy albo papieru, kawałek podpałki itp. – coś, co będzie można odpalić zapałką.
  5. Zamknij dolne drzwiczki. Przy pomocy śruby regulacyjnej uchyl klapkę dolną (powietrza głównego) na ok. 1 cm (jeśli nie masz dmuchawy).
  6. Jeśli w górnych drzwiczkach posiadasz klapkę czy otwory doprowadzające powietrze, otwórz je. Jeśli jest to klapka, uchyl ją na ok. 5 mm.
  7. Podpal rozpałkę i zamknij górne drzwiczki, chyba że nie ma w nich żadnych otworów napowietrzających, wtedy na początku zostaw je nieznacznie uchylone, aby rozpałka mogła się zająć ogniem.
  8. Jeśli kocioł posiada dmuchawę, ustaw ją na ok. 30% mocy. Właściwą intensywność nadmuchu powinieneś ustalić po obserwacji tego, co wydobywa się z komina, kiedy już węgiel się rozpali. Gęsty, czarny dym będzie oznaczał zbyt duży nadmuch, a gęsty, biały lub siwy – zbyt mało powietrza.
  9. Jeśli kocioł posiada sterownik, ustaw temperaturę zadaną wstępnie na ok. 60 stopni C, nawet jeśli zwykle paliłeś mocniej. Będziesz miał margines bezpieczeństwa, w razie gdybyś zauważył jakieś problemy.
  10. Kiedy szczapy drewna zajmą się ogniem, możesz iść zająć się swoimi sprawami. Jednak przy pierwszych kilku próbach może zdarzyć się, że rozpałka zgaśnie, zanim zajmie się grubsze drewno i węgiel. Pomóc może dodanie jej w większej ilości i szersze uchylenie klapki w dolnych drzwiczkach (lub zwiększenie obrotów dmuchawy).
  11. Przez pierwsze pół godziny od rozpalenia pojawi się zapewne trochę dymu z węgla. Nie będzie go jednak tak dużo, jak w przypadku tradycyjnego palenia. Węgiel będzie się teraz palił wolniej i mniej intensywnie niż zwykle (temperatura będzie rosła wolniej – to normalne), a w miarę powstawania warstwy żaru, dymu będzie coraz mniej, a temperatura wody w kotle powinna rosnąć bez problemu do normalnych pułapów.
  12. Gdy cały zasyp rozżarzy się (poznasz to po tym, że dolne drzwiczki – te mające kontakt z paleniskiem przy ruszcie – będą ciepłe), możesz zmniejszyć dopływ powietrza od dołu, uchylając klapkę na 1-2 mm (lub tyle, ile potrzeba, by woda wychodząca na grzejniki miała odpowiednią temperaturę) oraz zamknąć dopływ powietrza przez górne drzwiczki.
  13. Od tej chwili kocioł nie wymaga już obsługi aż do ponownego rozpalenia. Nie musisz odwiedzać kotłowni (choć z początku lepiej zaglądaj co jakiś czas i patrz, czy wszystko w porządku), nie musisz przegarniać rusztu pogrzebaczem – i tak wszystko się wypali (źródło: czysteogrzewanie.pl).
Udostępnij